Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Człowiek, który stracił wzrok przestaje być samodzielny

Redakcja
fot. Lucyna Nenow.
Gościem Krystyny Bochenek i Czytelników naszej gazety jest prof. dr hab. n. med. Edward Wylęgała, ordynator Oddziału Okulistyki w Okręgowym Szpitalu Kolejowym w Katowicach. Tematem spotkania są nowoczesne metody leczenia ciężkich wad i uszkodzeń wzroku.

Zwyrodnienie plamki żółtej już można leczyć

Diagnoza napawa strachem

Słowa "ma pan/pani AMD" dla wielu pacjentów brzmią jak wyrok, bo jest to choroba, która nieleczona może doprowadzić do ślepoty. To choroba cywilizacyjna, którą zagrożone są osoby po 50. roku życia. Na całym świecie liczba chorych na AMD (Age-related Macular Degeneration, popularnie określane jako zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem) sięga 25 milionów osób i stale rośnie.

Tzw. plamka to samo centrum siatkówki (wielkości %075,5 milimetra), czyli miejsce odpowiedzialne za centralne ostre widzenie, widzenie barw i kontrastów, które jest konieczne do wykonywania takich czynności jak czytanie czy prowadzenie samochodu.

W wyniku AMD pod siatkówką tworzą się dodatkowe naczynia krwionośne. Naczynia te są kruche i pękając, powodują tworzenie się wylewów i wysięków podsiatkówkowych - na skutek czego pacjent traci zdolność centralnego widzenia; odbierany przez niego obraz staje się najpierw nieostry, a potem zupełnie niewidoczny.

Do wczesnych objawów osłabienia ostrości wzroku związanego z AMD należy pojawienie się ciemnych plam w centrum pola widzenia lub rozmycie, zniekształcenie widzianego obrazu, skrzywienie linii czytanego tekstu.

Dwie postacie choroby

AMD występuje w dwóch postaciach: suchej (u około 85-90 proc. pacjentów) i wysiękowej (10-15 proc. wszystkich przypadków). W postaci mokrej AMD utrata widzenia centralnego następuje gwałtownie.

Patogeneza tej choroby jest złożona i jeszcze nie do końca rozpoznana. Istnieje wiele czynników wywołujących tę chorobę. Do najistotniejszych należy starzenie się organizmu i obniżanie się poziomu grubości barwnika plamki (luteiny i zeaksantyny) oraz odkładanie się w plamce złogów barwnika w postaci druz.

Istnieją przypuszczenia, że u kobiet do rozwinięcia choroby AMD przyczyniają się zmiany hormonalne związane z okresem menopauzy, dlatego to one częściej zapadają na tę dolegliwość. W etiologii AMD nie można wykluczyć również czynnika genetycznego oraz koloru oczu i rasy. Z badań wynika, że osoby o niebieskich oczach, pochodzenia kaukaskiego, chorują na zwyrodnienie plamki żółtej częściej.

Do AMD prowadzi także: brak ochrony oczu przed promieniowaniem słonecznym, palenie tytoniu, nadciśnienie i siedzący tryb życia, nadużywanie alkoholu, a przede wszystkim - uboga w składniki odżywcze i antyoksydanty dieta.

Nadzieja dla chorych

W latach 90. dla osób chorych na AMD zaświeciło światełko w tunelu. Przełom przyniosło wyizolowanie czynnika stymulującego powstawanie dodatkowych naczyń krwionośnych w siatkówce. Dzięki temu zys-kano możliwość wytworzenia przeciwciał, które wyłapują czynniki powodujące wzrost niepowołanych naczyń. Za pomocą zastrzyków na bazie tych przeciwciał (do wnętrza gałki ocznej) możliwe jest zahamowanie postępowania AMD. Niestety, lek nie jest w Polsce refundowany.

Pierwszy w Polsce zastrzyk wstrzyknięcia przeciwciała najnowszej generacji był wykonany w Polsce trzy lata temu - w Katowicach, na oddziale prof. E. Wylęgały. Wcześniej, w 2000 r. w klinice kierowanej przez prof. Gierek-Łapińską wykonana została pierwsza w Europie terapia fotodynamiczna - PDT (dożylnie podaje się fotouczulacz, a następnie laserem naświetla się naczynia krwionośne).


GOŚĆ SPOTKAŃ MEDYCZNYCH

Prof. dr hab. n. med. Edward Wylęgała

Lekarz, specjalista chorób oczu, urodzony w 1960 r. w Bielsku-Białej. %07Tytuł i dyplom lekarza uzyskał w 1985 r. na Wydziale Lekarskim ŚAM w Katowicach. W 1989 r. uzyskał w ŚAM stopień naukowy dra n. med., a w 2004 r. - stopień naukowy dra hab. n. med. %07Tytuł naukowy prof. n. med. otrzymał w 2009 r.

Jest specjalistą I (1988) %07i II (1991) stopnia z okulistyki. Wiedzę i doświadczenie pogłębiał w trakcie staży szkoleniowych i naukowo-badawczych, m.in. w Klinice Okulistyki Uniw. w Pavii, Istituto Beato Luigi Palazzolo Reparto Oculistica, Ophthalmology Departament Uniw. w Wiedniu, Ophthalmology Departament Univ. of Lexington). Stypendysta Polskiego Instytutu Kultury Chrześcijańskiej w Rzymie (od 1990 roku do nadal).

Po ukończeniu studiów, w 1985 r. został zatrudniony w ZOZ w Katowicach z oddelegowaniem do pracy w Klinice Okulistyki w Katowicach na stanowisku asystenta; z dn. 1 XI 1987 podjął pracę w Szpitalu Górniczym w Sosnowcu (obecnie - Woj. Szpital Specjalistyczny nr 5 im. św. Barbary) na Oddz. Okulistycznym na stanowisku %07st. asystenta, pełnił również funkcję zastępcy ordynatora. Z dn. 1 X 2005 został zatrudniony w Śląskim Uniwersytecie Medycznym na stanowisku kier. Zakładu Pielęgniarstwa i Społecznych Problemów Medycznych w Katedrze Pielęgniarstwa na Wydziale Opieki Zdrowotnej, gdzie pracował do końca września 2009 r. Był członkiem Wydziałowych Komisji ds. Nauki i Oceny Pracowników. Od 2000 r. pełni funkcję ordynatora Oddziału Okulistyki Okręgowego Szpitala Kolejowego w Katowicach.

W pracy naukowo-badawczej koncentruje się na zagadnieniach dotyczących: przeszczepów rogówki, schorzeń plamki siatkówki, badań genetycznych w okulistyce, traumatologii okulistycznej, optycznej tomografii koherentnej. Brał czynny udział w 38 zjazdach międzynarodowych (Amerykańskiej Akademii Okulistycznej, Międzynarodowego Stowarzyszenia Schorzeń Powierzchni Oka, Amerykańskiego Stowarzyszenia Banków Ocznych, Europejskiego Towarzystwa Okulistycznego, Włoskiego Towarzystwa Okulistycznego, Włoskiego Towarzystwa Przeszczepów Rogówek, Włoskiego Stowarzyszenia Schorzeń Powierzchni Oka, Europejskiego Stowarzyszenia Zaćmy i Chirurgii Refrakcyjnej, Amerykańskiego Stowarzyszenia Chirurgii Zaćmy i Refrakcyjnej Światowego Stowarzyszenia Okulistów, Singapurskiego i Amerykańskiego Towarzystwa Badaczy Okulistycznych, Niemieckiego Towarzystwa Okulistycznego). Wygłosił 43 referaty, przedstawił 38 plakatów. Uczestniczył w zagranicznych kursach dotyczących chirurgii zaćmy, witrektomii i głębokiej keratoplastyki warstwowej. Brał również udział w zjazdach krajowych Polskiego Towarzystwa Okulistycznego i Sekcji PTO, na których wygłosił 37 referatów i przedstawił 78 plakatów. Prowadził i współprowadził 7 sesji naukowych na konferencjach krajowych i międzynarodowych. Dorobek naukowy: Jest autorem 97 artykułów, w tym 17 opublikowanych w czasopismach zagranicznych, 185 komunikatów zjazdowych, pięciu podręczników dla lekarzy i studentów w tym jeden wydany po angielsku.

Prowadził zajęcia ze studentami Wydziału Opieki Zdrowotnej w ramach ćwiczeń, seminariów, wykładów, seminariów magisterskich. Jest promotorem siedmiu zakończonych dysertacji doktorskich oraz czterech prac magisterskich z zakresu pielęgniarstwa. Pod jego kierunkiem cztery osoby uzyskały specjalizację I stopnia, sześć - II stopnia w zakresie okulistyki, dziewięciu chirurgów zostało przeszkolonych w dziedzinie fakoemulsyfikacji zaćmy, dwóch - w zakresie transplantologii rogówki. Jest recenzentem jednej rozprawy habilitacyjnej i siedmiu prac doktorskich.

Od 1987 r. jest członkiem Polskiego Towarzystwa Okulistycznego: w l. 1995-1998 był członkiem zarządu Śląskiego Oddziału tego towarzystwa, od 2006 r. pełni funkcję przewodniczącego Sekcji Rogówkowej Polskiego Towarzystwa Okulistycznego. Jest również członkiem Polskiego Towarzystwa Transplantologicznego (od 2002), Włoskiego Towarzystwa Okulistycznego (od 1991), Amerykańskiej Akademii Okulistycznej (od 1997), Amerykańskiego Towarzystwa Chirurgów Zaćmy i Refrakcyjnych (2002), Europejskiego Towarzystwa Chirurgów Zaćmy i Refrakcyjnych (1998), Międzynarodowego Towarzystwa Schorzeń Powierzchni Oka (2001). Jest przewodniczącym Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Stowarzyszenia Ochrony Zdrowia (od 1997).

Uhonorowany indywidualną nagrodą ministra zdrowia i opieki społecznej za wybitne osiągnięcia w dziedzinie mikrochirurgii oka (2001) oraz Nagrodą I stopnia rektora ŚUM za dorobek naukowy (2007). Hobby - fotografia artystyczna. W wolnym czasie najchętniej podróżuje z rodziną do Włoch, chodzi po górach, jeździ na nartach. Żona Bogusława jest lekarzem stomatologiem, specjalistą chirurgii szczękowej. Dzieci: Jan (słuchacz medycznej szkoły policealnej), Adam (student medycyny), Małgorzata (licealistka), Filip (uczeń szkoły podstawowej). Mieszka w Katowicach.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na bielawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto