Każdy powinien badać krew przynajmniej raz w roku

Co to jest krew

* Krew to płynna tkanka krążąca w naczyniach krwionośnych i jamach ciała (np. sercu) składa się z komórek zawieszonych w płynie nazywanym osoczem przeciętnie człowiek ma od 5 do 6 litrów krwi (zależy to od masy ciała, noworodek ma kilkaset mililitrów krwi) komórki krwi zajmują około 45-40 proc. osocza i stanowią tzw. hematokryt (wskaźnik hematokrytowy jest to stosunek objętości czerwonych krwinek do całej objętości krwi) Za czerwoną barwę krwi odpowiada zawarty w hemoglobinie barwnik hem, jednak odcień tej czerwieni może być różny, od jasnej czerwieni (przy ostrych białaczkach) po prawie czarną (przy niewydolności krążenia). Podsumowując, kolor krwi zależy od stopnia jej utlenowania.

Istnieją trzy zasadnicze rodzaje komórek krwi

* erytrocyty (krwinki czerwone) - zakres normy na podstawie różnych źródeł może wynosić od 3,5-6,2 mln/ul (milimetr sześcienny), niższe zakresy norm są u kobiet, wyższe u mężczyzn. Erytrocyty zawierają hemoglobinę (służą do transportu tlenu i dwutlenku węgla, czyli odpowiadają za utlenowanie narządów i tkanek) leukocyty (krwinki białe) - strażnicy zdrowia, są odpowiedzialne za odporność organizmu i jego obronę przed zakażeniami (norma u dorosłych: 4-10 tys./ul, u dzieci może być ich więcej - nawet do kilkunastu tys/ul) płytki krwi (trombocyty) - norma od 150 do 400 tys/ul, odpowiadają za krzepnięcie krwi, czyli "uszczelnienie granic" układu krwionośnego.

Jak rodzi się krew

* Krew powstaje w szpiku kostnym. Znajduje się on wewnątrz ludzkich kości i cechuje go niezwykła aktywność. Każdego dnia wytwarza on miliony krwinek.

Największe magazyny szpiku kostnego (dwie trzecie całego szpiku) znajdują się w przestrzeniach biodrowych (miednica, kość kulszowa). W mostku szpiku jest zaledwie 10 proc.

Zalążki szpiku pojawiają się już w 8. tygodniu życia płodowego. Krew płynie w organizmie płodu już na początku drugiego trymestru.

Jak długo żyją poszczególne elementy krwi

* Najdłużej spośród wszystkich elementów krwi żyją erytrocyty (krwinki czerwone), bo mniej więcej około 120 dni. Po tym czasie obumierają i ulegają rozpadowi. Krócej od krwinek czerwonych żyją krwinki płytkowe - przeciętnie od 9 do 11 dni. Białe krwinki żyją najkrócej, bo niecałą dobę.

Co się dzieje z obumarłymi komórkami krwi

* Ich wyłapywaniem i wydalaniem z organizmu zajmuje się śledziona. W wypadku jej braku (bo bez śledziony człowiek może normalnie funkcjonować) rolę tego organu przejmują naczynia krwionośne. Elementy rozpadu krwi usuwane są z organizmu razem z moczem i kałem.

Prof. dr hab. n. med. Sławomira Kyrcz-Krzemień

Kierownik Kliniki Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach (od marca 2008 r.). W 1974 r. uzyskała dyplom na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Krakowie. W 1986 r. zdobyła tytuł dr n. med., w 1994 r. - tytuł dr hab. n. med., a w 2005 r. - tytuł prof. dr hab. n. med.
Jest specjalistą I i II stopnia z chorób wewnętrznych. Legitymuje się także tytułem specjalisty hematologii (zdobytym w 1999 r.), transplantologii klinicznej (2007 r.) i immunologii klinicznej (2008 r.)

Staż podyplomowy odbyła w Zespole Opieki Zdrowotnej w Częstochowie (1974-1975). W latach 1975-1983 pracowała w Szpitalu Wojewódzkim w Częstochowie, najpierw jako asystentka (do 1982 r.), a potem jako starszy asystent. W 1983 r. rozpoczęła pracę w Klinice Hematologii i Transplantacji Szpiku w Katowicach.
Wiedzę i doświadczenia naukowe pogłębiała za granicą, m.in.: w Niemczech (Klinika Hematologii/Onkologii, Leipzing, 1986 r.), USA (Klinika Transplantacji Szpiku, Szpital Freda Hutchisona, Seattle, 1987 r.), na Węgrzech (Klinika Hematologii, Budapeszt, 1989 r.). Od 2006 r. posiada uprawnienia w zakresie zasad "GCP".
Wielokrotnie nagradzana i wyróżniana - w kraju i za granicą - za prowadzenie badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych. Począwszy od 1986 r. odebrała liczne indywidualne i zespołowe nagrody I lub II st. Rektora Śląskiej Akademii Medycznej. W 1989 r. - nagrodę zespołową Sekretarza Polskiej Akademii Nauk za cykl prac wskazujących na diagnostyczne i prognostyczne znaczenie immunofenotypizacji w chorobach rozrostowych układu krwiotwórczego. W 1989 r. - nagrodę zespołową Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za monograficzne opracowanie zasad rozpoznawania i leczenia skaz krwotocznych. W 1993 - nagrodę zespołową Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za cykl publikacji z zakresu doskonalenia metod diagnostycznych i leczniczych ostrych białaczek u dorosłych i dzieci. W 1997 r. - nagrodę zespołową Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za cykl prac na temat doskonalenia metod leczenia ostrych białaczek limfoblastycznych u dorosłych. W 2005 r. - nagrodę zespołową Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za pracę "Addition of 2-CdA to daunorubicin and cytarabine results in higher CR rate after a single cours of induction treatment in AML and improveľs outcome in patients with adverse prognostic factors. A randomized, multicenter phase III study". W 2006 r. - nagrodę zespołową Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za cykl 13 publikacji dotyczących badań nad biologią i terapią białaczek.

W 1998 r. otrzymała odznakę honorową Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej "Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia." W 2004 r. odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi. W 2005 r. otrzymała Medal Komisji Edukacji Narodowej. W 2006 r. - Medal 100-lecia Towarzystwa Internistów Polskich.

Ma na swoim koncie 300 naukowych publikacji. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Towarzystwa Internistów Polskich, Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów, Polskiego Towarzystwa Transplantologicznego.