Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Rozmowa z doc. Marią Formińską-Kapuścik, okulistą, kierownikiem Kliniki Okulistyki Dziecięcej Katedry Okulistyki ŚAM w Katowicach

[email protected]
Krystyna Bochenek: Co to jest emetropia? doc. Maria Formińska-Kapuścik: Emetropia - oko miarowe - jest to takie oko, w którym wrażenia wzrokowe odbierane są na siatkówce.

Krystyna Bochenek: Co to jest emetropia?
doc. Maria Formińska-Kapuścik: Emetropia - oko miarowe - jest to takie oko, w którym wrażenia wzrokowe odbierane są na siatkówce. Najważniejszą częścią siatkówki jest plamka, ponieważ w niej powstaje obraz najdoskonalszy. Z siatkówki obraz przekazywany jest przez drogę wzrokową do kory mózgowej.

KB: Jakie mogą być wady tego układu wzrokowego?
MF-K: Wady wzroku to nadwzroczność, krótkowzroczność i astygmatyzm. Przyczyną nadwzroczności może być zbyt mała gałka oczna, lub zbyt słabo działający układ optyczny oka.
W tym przypadku obraz powstaje za siatkówką. W krótkowzroczności mamy do czynienia albo ze zbyt wydłużoną gałką oczną lub ze zbyt silnie działającym układem optycznym, w wyniku czego obraz powstaje przed siatkówką. Astygmatyzm jest wynikiem załamywania promieni światła w różny sposób przez różne płaszczyzny łamiące gałki ocznej. Powstający na siatkówce obraz punktu jest „rozmyty”. Astygmatyzm może również być skojarzony z nadwzrocznością lub krótkowzrocznością. Nadwzroczność korygujemy szkłami okularowymi skupiającymi (+), a krótkowzroczność rozpraszającymi (-). Astygmatyzm wyrównujemy szkłami cylindrycznymi.

KB: Co to znaczy, że gałka oczna jest za duża?
MF-K: Długość gałki ocznej to jest odległość między szczytem rogówki i tzw. biegunem tylnym, czyli największą wypukłością tylnej części gałki ocznej. Dzięki aparaturze ultradźwiękowej możemy, dokładnie i w sposób nieinwazyjny, zmierzyć tę odległość. Prawidłowa długość gałki ocznej wynosi 24 mm u dorosłego człowieka, u dziecka jest ona krótsza. Za duża gałka oczna może jednak być objawem poważnego stanu chorobowego.

KB: Kiedy się ujawniają te wady? Czy one występują również u dzieci?
MF-K: Tak, zarówno krótkowzroczność jak i nadwzroczność oraz astygmatyzm występują też u dzieci. Noworodki urodzone o czasie są nadwzroczne (+3,0 dioptrie). Oko przechodzi intensywny wzrost w okresie pourodzeniowym. Największy przyrost długości gałki ocznej występuje w
1-2 roku życia. Później tempo wzrostu zwalnia do 5-6. roku życia, po czym znów przyspiesza do 10-15. roku życia.

KB: Czy wady wrodzone są częste?
MF-K: Dość częste.

KB: Kiedy najczęściej się ujawniają? Czy te które pojawiają się w dziecięcym wieku narastają?
MF-K: Nadwzroczność i astygmatyzm są wadami wrodzonymi. Krótkowzroczność może być wadą wrodzoną lub nabytą. Nabyta może ujawnić się w wieku szkolnym i ona może narastać wraz ze wzrostem dziecka, pociągając za sobą konieczność zmiany okularów na coraz silniejsze.

KB: Czy po tym okresie największego wzrostu w wieku lat 15 można zastosować korektę laserową i pozbyć się wady na całe życie?
MF-K: Jest to możliwe dopiero po 22-23. roku życia, ponieważ dopiero w tym czasie następuje stabilizacja wady wzroku. W krótkowzroczności zależnej od powiększonej gałki ocznej dochodzi do zmian degeneracyjnych w siatkówce. Oko takie jest również obciążone ryzykiem odwarstwienia siatkówki. W nadmiernie rozciągniętej gałce ocznej nie można również zastosować laserowej korekcji wady. Aby zapobiec nadmiernemu rozciąganiu gałki ocznej w krótkowzroczności postępującej, w Katedrze Okulistyki SAM od ponad 30 lat wykonujemy zabieg tzw. skleroplastyki u dzieci i młodzieży.

KB: Na czym polega ten zabieg?
MF-K: Na tylny biegun gałki ocznej zakłada się operacyjnie opaskę tkankową. Jest to materiał biologiczny specjalnie przygotowywany przez Bank Tkanek w Katowicach, który wykorzystany w trakcie operacji zapobiega nadmiernemu rozciąganiu oka oraz poprawia ukrwienie okolicy tylnego bieguna gałki ocznej. W oku krótkowzrocznym najszybszy wzrost jego długości występuje pomiędzy 11 a 16. rokiem życia.
W tym okresie wskazana jest częstsza kontrola długości gałki ocznej za pomocą diagnostyki USG. Jeżeli zauważamy szybki przyrost długości gałki, to sugeruje się wykonanie zabiegu skleroplastyki.
Nie jest to zabieg niebezpieczny, a dziecko pozostaje jedynie jeden dzień w szpitalu.

KB: Czy tę opaskę tkankową usuwa się po jakimś czasie?
MF-K: Nie. Opaska tam pozostaje. Badania wykazały, że ulega ona wchłonięciu po 9-10 latach. Czyli, jeśli krótkowzroczność u dziecka narasta w wieku 6 czy 7 lat, to w okresie między 7 a 15 rokiem mamy zabezpieczony gwałtowny wzrost tej wady.

KB: Od którego roku życia dziecko może nosić okulary?
MF-K: Wadę wzroku dziecka można już ustalić w pierwszym roku życia. Od tego czasu, jeśli dziecko ma nosić okulary to powinno. Dotyczy to wady nadwzroczności lub astygmatyzmu. Krótkowzroczności niskiej nie należy wyrównywać okularami do wieku szkolnego, a później wyrównanie wady powinno nie być pełne.

KB: Czy dzieci mogą nosić szkła kontaktowe?
MF-K: Soczewki kontaktowe nie są zalecane u dzieci. Mogą być stosowane jedynie ze wskazań okulistycznych np. w przypadku dużej różnicy wady wzroku pomiędzy oczami, której nie można skorygować okularami. Nigdy nie powinny być zalecane ze wskazań kosmetycznych. U młodzieży soczewki kontaktowe mogą być stosowane jedynie okazjonalnie.

KB: Niektóre wady trudno zauważyć, ale łatwo możemy rozpoznać zeza.
MF-K: Zez jest nieprawidłowym, nierównoległym ustawieniem jednej lub obu gałek ocznych. Najczęściej mamy do czynienia z zezem zbieżnym, kiedy to oczy ustawione są w kierunku nosa. Główna przyczyną zeza zbieżnego jest niewyrównana wada nadwzroczności lub astygmatyzmu.
Co się dzieje w takich oczach? W oczku patrzącym na wprost, obraz na który patrzymy odbierany jest na siatkówce w plamce. Natomiast w drugim oku, obraz pada na zupełnie inną część siatkówki. Ponieważ mózg nie jest w stanie „zlać” tych różnych obrazów w jeden, tłumi obraz powstający w oku nie patrzącym plamką. To oko ma centralnie mózgowo tłumiony obraz i staje się okiem niedowidzącym, mimo że nie ma żadnej anatomicznej przyczyny tego gorszego widzenia.

KB: Czy można leczyć to niedowidzenie?
MF-K: Koniecznie trzeba leczyć! Bez lec

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na bielawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto