Zajrzeli do maszynowni i czeluści szybu Sobótka w Wałbrzychu. Nie poszli do Lisiej Sztolni. Powiało grozą - zdjęcia

Kompleks "Sobótka" to część Kopalni "Julia". Nie jest on na co dzień dostępny dla ruchu turystycznego, jednak tę poindustrialną ciekawostkę można obejrzeć podczas Europejskiej Nocy Muzeów. Pierwszy raz pojawił się na trasie zwiedzania w 2023 roku, zaś w 2024 roku przygotowano specjalną trasę zwiedzania poświęconą tej pięknej i strasznej, a jednocześnie bardzo obiecującej atrakcji.

Przewodnikiem po tej atrakcji jest niezawodny gawędziarz i regionalista - pan Jacek Pielich. Pan Jacek to przewodnik z długim stażem i pasjonat, zna Wałbrzych i region jak mało kto. Do Sobótki wybiera się z małą grupą turystów i nieodłącznym czujnikiem wielogazowym.

• Turyści z przewodnikiem zwiedzają maszynownię szybu Sobótka z oryginalnym zabytkowym wyposażeniem - ogromną maszynę wyciągową z 1912 roku i przetwornicę.
• Przewodnik prezentował linę wyciągową, objaśniał działanie klatki windowej, którą górnicy zjeżdżali do w dół do pracy, rolę sygnalisty i maszynisty.

Choć węgiel w okolicy Białego Kamienia wydobywano przez wieki, a z 1561 roku pochodzą pierwsze zapiski o jego wydobyciu, to na skalę przemysłową prace wydobywcze datowane są na XIX w. Co ciekawe, węgiel nie służył początkowo do ogrzewania domów. A czemu służył? Pośrednio... do transportu.

- Wysoka temperatura była niezbędna w kuźniach, węgiel był zatem niezbędny by podkuwać konie. Te zaś były niegdyś podstawowym środkiem transportu - tłumaczył Pielich.

Najwięcej emocji wzbudza zejście w dół szybu. Można by tędy dojść do europejskiej klasy zabytku - Lisiej Sztolni z 1794 roku. Niestety w Sobótce czujnik wielogazowy szybko to zaczyna sygnalizować wysokie stężenie dwutlenku węgla.
To nie są warunki, w których powinno się długo przebywać. Pierwsza na kontynencie europejskim sztolnia spławna, kusi nie tylko turystów, ale była też uznana za łakomy kąsek przez złomiarzy. Wejście do Lisiej Sztolni od strony ul. Reja skusiło pozyskujących złom 28 i 46-latka, którzy 14 kwietnia 2014 roku włamali się do nieczynnego chodnika i zmarli wskutek zatrucia gazem wydobywającym się z wnętrza sztolni. Ich ciała znalazły służby.

Gdy czujnik wielogazowy pana Jacka zaczął ostrzegawczo piszczeć, grupa opusza maszynownię Sobótki. Powiało grozą.

Na jedną noc udostępniono turystom szyb Sobótka w Wałbrzychu. Pierwszy raz w Noc Muzeów w 2023 roku.